با شروع فصل تابستان وتعطیلی مدارس، اغلب دانش‌آموزان برای پرکردن اوقات فراغت خود از کامپیوتر استفاده می‌کنند.

کامپیوتر یکی از وسایلی است که امروزه در اغلب منازل جایی برای خود باز کرده است وکاربران آن اغلب کودکان نوجوانان و جوانان هستند و چه بسا برخی ازوالدین طریقه کارکردن با آن را نمی‌دانند و حتی کششی جهت آموزش آن ندارند و چه برخی نمی‌دانند فرزندان‌شان ساعت‌ها پای کامپیوتر چه می‌کنند.

دلیل اصلی خانواده‌ها از خرید کامپیوترو ارتباط با شبکه اینترنت در منزل آموزش است. والدین اعتقاد دارند که این ابزار نگرش کودک را به مدرسه بهبود می‌بخشد و وسیله‌ای برای ارتقای دانش آنهاست. اما با گسترش سریع استفاده از این فناوری سوال مهمی که ایجاد می‌شود، تأثیر آن بر ارتباطات بین اعضای خانواده است.

 اینترنت امروزه جایگاه ویژه‌ای در ساختار زندگی خانواده‌ها پیدا کرده است و کامپیوتر به عنوان یک وسیله اما با کاربردی متفاوت تر، متنوع‌تر و شخصی‌تر وارد خانه شده و عرصه زندگی اجتماعی را دچار تغییر و تحول کرده و روابط اجتماعی جدیدی با ویژگیهای نوین در جامعه حاکم می‌سازد.

تأثیر اینترنت بر روابط اجتماعی

استفاده از اینترنت به چند دلیل بر روابط اجتماعی وخانوادگی تأثیر می‌گذارد:

 - استفاده از اینترنت یک فعالیت زمانگیر است پس می‌تواند مدت تعامل کودک با خانواده اش را کاهش دهد. زمان اختصاص داده شده برای تعامل با یکدیگر پیش شرط ارتباط با کیفیت است

- اینترنت کشمکش‌های جدیدی را در خانواده ایجاد می‌کند. وجود فقط یک کامپیوتر در منزل رقابتی بین کودک و والدین برای استفاده از کامپیوتر ایجاد می‌کند که گاهی سبب کشمکش می‌شود.

 - استفاده از صفحات وبی که از نظر محتویات متناسب سن کودک نیست سبب بحث و کشمکش بین والدین و کودکان می‌شود.

- گاهی کشمکش ناشی از دستیابی کودکان به اطلاعات خصوصی والدین است.

 - والدین نگران هستند که اینترنت کودک را از سایر فعالیت‌ها منحرف کند و همچنین اثر ایزوله‌کننده‌ای بر او داشته باشد

اعتیاد الکترونیکی

یکی از جنبه‌های منفی اینترنت، ورود بی‌هویتی در آن است. نوجوانان در صحنه اینترنت برای ایفای هر نقشی، فرصت پیدا می‌کنند. البته خصیصه مثبتی در این کار هست، مجالی که برای بروز و ظهور نوجوانان پیدا می‌شود و آن امکان خصوصی بودن اموری است که کاربران جوان اینترنت بر آن تأکید دارند و از سوال بزرگسالان درمورد نحوه استفاده از اینترنت آشفته می‌شوند. اینترنت به نظر این جوانان، جانشین فضای عمومی می‌شود. در این شکل جوانان تجربه‌های بیشتر می‌یابند و درباره کنترل و کاربرد این رسانه جدید دارای اطلاعات می‌شوند. تنها مشکلی که وجود دارد آن است که رابطه بین نسل جوان و بزرگسال در فضای شبکه‌ای محو شود. بلوغ مرحله‌ای بحرانی است که نوجوانان به‌دنبال کشف ارزش‌ها و درونی کردن آن است و اینترنت با حجم نامحدود اطلاعات و ابزارهای سریع ارتباطی، نوجوانان را با ابزارهای دیگر ایجاد هویت از طریق جست و جو روبرو می‌کند. مع‌الوصف باید بدانیم که بسیاری ازتعاملات موجود در اینترنت مستلزم ارتباط انسانی نیست. استفاده از اینترنت حتی می‌تواند آثار و پیامدهای منفی بر رفتارهای جوانان و نوجوانان داشته باشد.

بازی‌های رایانه‌ای

امروزه گسترش بازی‌های الکترونیکی و رایانه‌ای به تهدید بزرگ برای قشر جوان ونوجوان تبدیل شده است و این امر می‌تواند به بروز بیماریهای روانی و افسردگی در قشر جوان نیز منجر شود. در گذشته بازیها از طریق ارتباط کودکان با یکدیگر انجام می‌شد اما امروزه کودکان از زمان درک و فهم این بازی‌ها بیشترین ساعات روز را صرف این‌گونه بازی‌ها می‌کنند، در حالی که این ارتباط هیچ‌گونه رابطه عاطفی و انسانی ایجاد نمی‌کند. تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بویژه در ایجاد خشونت در کودکان و نوجوانان است. تحقیقات نشان می‌دهد که تأثیر بازی‌ها‌ی رایانه‌ای بر رفتار خشونت‌آمیز کودکان و نوجوانان بستگی به وجود چند عامل دارد. اولین عامل این که درجه شدت خشونت در بازی چه اندازه است. دوم توانایی کودک برای تشخیص و تمیز بین دنیای تخیلی و واقعیت زندگی است. عامل سوم قدرت کودک برای مهار کردن تمایلات و انگیزه‌های وجودی است و بلاخره عامل چهارم چارچوب ارزشی است که کودک در آن رشد کرده است و یا هم اکنون زندگی می‌کند و نیز ارزش‌هایی که در متن و محتوی بازی مستتر است.

 تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که بازی‌های رایانه‌ای سبب صدمات مغزی طولانی مدت می‌شود. بازی‌های رایانه‌ای فقط قسمت‌های از مغز را که به بینایی و حرکت اختصاص دارد تحریک می‌کند و به تکامل دیگر نواحی مغز کمک نمی‌کند.

نتیجه‌گیری

اگر فرزندانمان را بدون هیچ آموزش ابتدائی و بدون هیچ کنترلی در فضای اینترنت آزاد بگذاریم، چه بسا مورد حمله سود جویان و بیماران بسیاری قرار گیرند، که با فعالیت مخربشان می‌توانند مخاطرات فراوانی برای کودکان‌مان به‌وجود آورند. کودکان و نوجوانان با طبقه‌بندی سنی مختلف استفاده‌های گوناگونی از اینترنت را تجربه می‌کنند.

در سنین 5 تا 7 سالگی: کودکان سعی بر اکتشافات شخصی در اینترنت دارند. در این زمان بهترین راهنما و آموزگار برای کودکان والدینشان هستند که در صورت واقف بودن به امور، از راه صحیح ارتباطات اینترنتی کودکانشان را هدایت می‌کنند.

در سنین 7 تا 9 سالگی: حس مکاشفه کودکان با حس طبیعی شیطنت عجین می‌شود. مثلا در زمان اتصال به اینترنت احتمال دارد کودکان سعی بر ارتباط با سایت‌ها یا ChatRoom‌هایی داشته باشند که شب قبل والدینشان آنها را از دیدن این سایت‌ها و یا ارتباط با آنها ممنوع کرده باشند.

راه و روش محدود کردن نه ممنوع کردن، اگر صحیح باشد، تحریک حس ممنوعیت را در کودکان برانگیخته نمی‌کند و بهتراست با نظارت والدین یا خواهر و برادر بزرگ?تر همراه باشد.  در سنین بین 9 تا 13 سالگی: به علت شروع تکامل شخصیت نوجوانی و تماسهای مکرر اجتماعی و آزادانه آنها در محیط تحصیل و اجتماع دوستان و تشدید شیطنت روحی که یکی از التزامات بلوغ است، کودکان سعی در کنکاش و بررسی جسورانه‌تری در محیط اینترنت دارند. در این زمان والدینی که در سنین پایین‌تر خود هدایت فرزندانشان را در فضای NET عهده دار بوده‌اند، آسودگی خاطر بیشتری نسبت به والدین دیگر دارند.

بعد از سن 13 سالگی تا سنین 18 سالگی

این دوره حساس‌ترین دوره فعالیت ذهنی، آموزشی و تکامل شخصیتی هر نوجوان است. در صورت سلامت کامل و عاری از آلودگی اخلاقی نوجوانمان بعد از گذراندن این دوره بحرانی انسان‌هایی پویا و جامعه‌ای موفق را خواهیم یافت.

نوجوانان در این سنین به محیط دوستانه بزرگ‌تر از خودشان اشتیاق و تمایل بیشتر‌ی نشان می‌دهند و تحت تأثیر دوستان هم سن و سال و یا بزرگ‌تر خود هستند. پس کمک به این افراد برای سلامت در محیط NET و ایجاد امنیت در مقابل اینترنت نیاز به مهارت و ممارست فراوان دارد.

در این راستا والدین باید نقش فعال‌تر و صمیمانه‌تری را به عهده بگیرند از طریق:

 - رعایت قوانین مدون استفاده از اینترنت

- مرور گزارشات تفحص اینترنتی آنلاین نوجوانان و کودکان

 - حفظ و محافظت صحیح از کلمات رمز و شناسه‌های والدین

 - شرکت در جلسات توجیهی انجمن‌های اولیا و مربیان

 - آموزش صحیح استفاده از اینترنت

- تشویق‌های به موقع جهت یافته‌های مناسب از فضای اینترنت

نوشته شده در دوشنبه 89/4/14ساعت 7:26 عصر توسط مرضیه بهشتیان نظرات ( ) |